O ΧΡΟΝΟΣ ΚΑΙ H ΙΣΤΟΡΙΑ ΩΣ ΜΥΣΤΗΡΙΟ

Απομαγνητοφωνημένη ομιλία

του πρωτοπρεσβυτέρου Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου,

από την ιστοσελίδα floga.gr, επάνω στο χωρίο του κατά Ματθαίον Ευαγγελίου, κεφάλαιο 2ο, στίχοι 13 έως 23, στα πλαίσια της ερμηνείας που έγινε στο κήρυγμα της Κυριακής 29-12-2013.

Στο τέλος μιας χρονιάς ή στην αρχή μιας άλλης, κάνουμε συνήθως προϋπολογισμούς σε απολογισμούς, πιθανώς ξεχνώντας το βασικότερο εκφραστικό μέγεθος αυτού που κάνουμε, γιατί είναι ο χρόνος και η ιστορία. Και αφού μπήκε ο Θεός μέσα στην ιστορία, κάνει την ιστορία μυστήριο, το είπε και το δοξαστικό που ακούσαμε πριν από λίγο στον όρθρο, που έλεγε «μέγα το μυστήριον της ενανθρωπήσεώς Σου Κύριε». Η ιστορία έγινε μυστήριο, ξεπερνάει δηλαδή τις λογικές αναλύσεις του τι κάνουμε ή τι θα κάνουμε. Η ιστορία έγινε μυστήριο. Και επειδή όλοι συμπορευόμαστε, μας αρέσει, δεν μας αρέσει, καθημερινά με την ιστορία, είμαστε πλάσματα που ζούμε εν τη ιστορία, έχει πολύ ενδιαφέρον να μπορούμε να σταθούμε σ᾽ αυτό που είναι ο συνοδηγός μας και συνοδοιπόρος μας καθημερινά και να μπορούμε να το αξιολογήσουμε σωστά, να το αναλύσουμε.

Τα κείμενα τα δύο που ακούσαμε πριν από λίγο και το ευαγγελικό και το αποστολικό κάνουν μια τέτοια προσέγγιση. Και δίνουν εργαλεία, για μας προσωπικά, το πως θα σταθούμε μπροστά στο χρόνο. Να το δούμε λίγο απλά και να το προσδιορίσουμε. Υπήρχε ένα κείμενο συγκεκριμένο που ξεκινούσε από τους μάγους που αναχώρησαν και περιγράφει τα γεγονότα τα πάρα πολύ γνωστά. Θα σας δώσω τώρα δύο εργαλεία, θα τα δώσω ως παραδείγματα μέσα από το Ευαγγέλιο και κρατήστε για σας, για το πως στεκόμαστε και αναλύουμε το χρόνο, παρόλο που παραμένει μυστήριο. Αλλά όσο μπορούμε, να τον προσεγγίσουμε το χρόνο.

Προσέξτε, το πρώτο εργαλείο είναι από την ιστορία, είναι πρώτα η φαινομένη ιστορία, αυτό που βλέπουμε, αυτό που ακούμε κάθε μέρα· που είναι γεμάτη από τραγωδίες, από πολέμους, από μάχες, από φόνους, από κλεψιές, από αποτυχίες, από κρίσεις. Είναι η φαινομένη ιστορία.

Υπάρχει και η όντως ιστορία, είναι η ιστορία που χαράσσει ο Θεός μέσα στον κόσμο. Που αν θέλουμε, συμπορευόμαστε μαζί Του ή αν δεν θέλουμε, παραμένουμε στο συρμό της φαινομένης ιστορίας και μπαίνουμε στην τραγωδία μέσα. Αυτό είναι το πρώτο εργαλείο. Είναι η φαινομένη ιστορία, το τι φαίνεται και το τι είναι η όντως ιστορία. Κοιτάξτε το παράδειγμα το οποίο μας δίνει, σ᾽ αυτό το διακριτικό μέγεθος της ιστορίας, το Ευαγγέλιο που ακούσαμε.

Αναχωρούν οι μάγοι. Γιατί αναχωρούν; Υπάρχει μία τραγωδία, υπάρχει ένας Ηρώδης που τους διώκει. Αυτό είναι το φαινόμενο. Υπάρχει ένας διωγμός, μία τραγωδία, ένας πόλεμος. Οι μάγοι αναχωρούν. Το φαινόμενο ξεπερνιέται. Τι παραμένει; Μετά από χρόνια, πριν από λίγο διαβάσαμε στα συναξάρια, που οι μάγοι αναγνωρίστηκαν ως Άγιοι. Η ιστορία άλλους δικαίωσε. Όχι τη βία, το έγκλημα και το φόνο. Το φαινόμενο ήταν τραγικό και εκείνο το οποίο παραμένει είναι αγιασμένο. Προσέξτε αυτό το εργαλείο, είναι πολύ σπουδαίο, γιατί ζούμε καθημερινά, με τα ακούσματα και με τις αισθήσεις μας, την τραγωδία του κόσμου. Αν παρασυρθούμε σ᾽ αυτό τον ειρμό της τραγωδίας αυτής, θα χάσουμε την όντως ιστορία. Να δώσω και άλλα παραδείγματα από την περικοπή που ακούσαμε πριν από λίγο;

Ο Ιωσήφ γιατί φεύγει από την Αίγυπτο; Γιατί υπάρχει η πιθανότητα να σκοτώσουν το Παιδίο. Υπάρχει πάλι η τραγωδία, υπάρχει το αίμα, υπάρχει ο φόνος και φεύγει, όλα καταλαγιάζουν. Όλα ξεπερνιόνται και μετά παραμένει η όντως ιστορία. Ο Χριστός που γυρνάει πίσω μετά, από την Αίγυπτο. Άλλο παράδειγμα; Τα παιδιά τα οποία δολοφονεί ο Ηρώδης και σήμερα τα εορτάζουμε. Δεκατέσσερις χιλιάδες παιδιά! Μια τραγωδία. Ένας αιμοσταγής δολοφόνος. Αυτό κυριαρχεί εκείνη την εποχή. Το έγκλημα, το αίμα και η τραγωδία. Όλα ξεπερνιόνται, σήμερα γιορτάζουμε αυτά τα νήπια, τα δεκατέσσερις χιλιάδες νήπια ως Αγίους! Βλέπετε η φαινόμενη ιστορία, πόσοι ταράχτηκαν από αυτό και τι μένει στο τέλος, τέλος, τέλος. Έτσι δεν γυρνάει πίσω και ο Ιωσήφ; Ακούει που εκεί βασιλεύει ο Αρχέλαος, είχε πεθάνει ο Ηρώδης. Αλλά και ο Αρχέλαος ήταν αιμοσταγής κρατών άρχων και δεν μένει εκεί και ο Θεός αλλάζει την ιστορία, την ιστορία των Προφητών. Τον κάνει Ναζωραίο τον Χριστό, που δεν βγήκε κανένας προφήτης από τη Ναζαρέτ. Αλλάζει τα πάντα, είναι το μυστήριο της ιστορίας, αλλά πίσω κρύβεται ο Θεός! Και αν θέλουμε εμείς αυτή την ιστορία την καταλαβαίνουμε, μέσα στην τραγωδία που ζούμε κάθε μέρα, καταλαβαίνουμε την ιστορία. Αυτό είναι το πρώτο κριτήριο. Κρατήστε το αυτό το κριτήριο, γιατί ζούμε τη φαινομένη ιστορία, την τραγωδία, τον πόνο κάθε μέρα και την κρίση, μη χάσουμε όμως την όντως ιστορία, που αυτή η όντως ιστορία είναι δική μας. Αυτό είναι το πρώτο εργαλείο, για να μπορείτε να αξιολογείτε αυτά που ζείτε.

Το δεύτερο εργαλείο. Πως θα γίνει αυτό το πράγμα; Πως μέσα στην τραγωδία θα μπορούμε να συλλάβουμε το μυστήριο που κρύβεται, το μυστήριο του Θεού; Όλο το μυστήριο δεν το συλλαμβάνουμε, αλλά το ότι ο Θεός είναι μυστήριο και μπαίνει στην ιστορία αυτό θα το καταλάβουμε. Και μπορεί να μην μπορούμε όλα τα γεγονότα της ζωής μας να τα ερμηνεύσουμε αμέσως, αλλά διαχρονικά και μακροχρόνια πολλά από αυτά εξηγούνται και τα καταλαβαίνουμε. Χρειάζεται μία διαχρονικότητα, αλλά όχι μόνο και μία άσκηση. Ακούσατε τι έλεγε πριν από λίγο το κείμενο του αποστόλου Παύλου; Έλεγε, «το Ευαγγέλιο το οποίο παρέλαβα», έλεγε το Ευαγγέλιό μου. Είναι Ευαγγέλιό του; «Το Ευαγγέλιο το οποίο εγώ παρέλαβα!». Μα δεν παρέλαβε το Ευαγγέλιο που είχαν όλοι οι άλλοι; Είχε ένα προσωπικό του Ευαγγέλιο και είχε μία προσωπική ιστορία. Ήταν το δικό του κοίταγμα και βίωση στο Ευαγγέλιο μέσα και πως το έκανε αυτό; Από φωτισμό και από την άσκηση. Το είπε το κείμενο, εδώ είναι το κλειδί, δεν πήγε να κυνηγήσει τους Αποστόλους να τους βρει, μετά τους βρήκε. Τρία χρόνια κάθισε στην Αραβία ασκούμενος. Αυτός που πήρε τον φωτισμό του Θεού, δεν είπε εγώ πήρα τον φωτισμό και τελειώσαμε, κάθισε τρία χρόνια στην Αραβία ασκούμενος! Έμεινε εκεί στην έρημο και μετά πήγε και συνάντησε τον Πέτρο και τον Ιάκωβο, τον αδελφόθεο και έμεινε λίγο μαζί τους. Άρα υπάρχει το μυστήριο, το οποίο κατανοείται μέσα από μια βαθιά άσκηση! Μια βαθιά προσευχή και ταπείνωση! Τρία χρόνια στην Αραβία; Τι περίμενε εκεί ο Παύλος; Αφού έπρεπε να διαδώσει το Ευαγγέλιο, θα έλεγε ο Χριστός γρήγορα! Για την ιστορία του Θεού δεν υπάρχει γρήγορα. Υπάρχει η άσκηση, υπάρχει ο πόνος, υπάρχει το δάκρυ, υπάρχει η βαθιά κάθαρση. Και αυτό το περνάει ο Παύλος. Και τότε αποκτούμε το βασικό εργαλείο, για να μπορούμε να ερμηνεύσουμε την ιστορία του κόσμου και τη δική μας ιστορία, αυτό είναι το ενδιαφέρον.

Τραγωδία, πόνος, κρίση, αίματα, φόνοι, καθημερινά αυτά λειτουργούν και πίσω από εκεί υπάρχει η ιστορία η δική μας, που είναι η ιστορία του Θεού! Για να την καταλάβουμε όμως θα πρέπει να καθαρίσουμε το νου μας. Και είναι η προσωπική Αραβία στην οποία μας καλεί η ίδια η ιστορία, στην προσωπική μας Αραβία! Όλα τα αξιολογούμε διαχρονικά και εν ασκήσει. Και όσο φωτίζεται ο νους διαχρονικά και εν ασκήσει, δεν βιαζόμαστε δηλαδή να ερμηνεύσουμε την ιστορία, διαχρονικά και εν ασκήσει, τότε η ιστορία του Θεού γίνεται ιστορία μας και γίνεται κατανοητή η ιστορία μας.

Το κείμενο αυτό, πραγματικά, είναι πάρα πολύ σπουδαίο, γιατί μας βάζει να συνειδητοποιήσουμε, ακόμη και να ερμηνεύσουμε όσο μπορούμε, την προσωπική μας ιστορία, τον πόνο μας, την τραγωδία μας, το κάθε γιατί, το οποίο προκύπτει κάθε μέρα στη ζωή μας. Κρατήστε το, αλλά αμέσως να απαντήσετε δεν μπορείτε. Ξέρετε ότι πίσω κρύβεται η αγάπη του Θεού. Αμέσως να απαντήσετε δεν μπορείτε, θα περιμένετε το χρόνο αλλά ταυτόχρονα θα βρεθείτε μέσα στη δική σας προσωπική Αραβία και τότε όλα τα πράγματα θα ξεκαθαρίσουν και θα παραμένετε πάντα μέσα στο μυστήριο του Θεού, αλλά θα ξεκαθαρίζετε τη ζωή σας παραμένοντας μέσα στο μυστήριο του Θεού!

(Πηγή: http://www.floga.gr/50/01/01/2013-4/07_201312290101.asp)